Kể từ ngày 20-6, sau khi Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Phong ký ban hành khẩn Chỉ thị 10 về siết chặt và tăng cường các biện pháp phòng chống dịch Covid-19 trên địa bàn, một trong những việc khẩn trương mà các địa phương phải làm là dẹp chợ tự phát!
"Dẹp chợ tự phát: Nơi siết chặt, nơi lơ là". Đây là nhận xét của hầu hết cơ quan thông tấn báo chí sau khi chứng kiến diễn biến ở các quận, huyện và TP Thủ Đức.
Trong khi ở chợ tự phát dọc đường Trần Khắc Chân (đoạn gần đường Hoàng Sa, phường Tân Định, quận 1) từ chỗ cảnh hàng tươi sống bày la liệt hai bên vỉa hè, sau khi lực lượng chức năng của phường liên tục đi tuần, nhắc nhở thì việc chấp hành của người dân đã khá tốt. Trái lại, tại chợ tự phát đường Trịnh Hoài Đức và Vũ Tùng gần chợ Bà Chiểu (quận Bình Thạnh), tình hình mua bán vẫn sôi động.
Trong khi một loạt chợ tự phát ở huyện ngoại thành Hóc Môn như khu vực nghĩa trang Hoa Tranh, bên hông chợ Đại Hải, bên hông UBND xã Xuân Thới Thượng... hay tại quận 12 là các chợ ở đường Nguyễn Ảnh Thủ, Tân Thới Nhất 08, gần chợ Lạc Quang... đều rất nhanh chóng ngừng hoạt động khi lực lượng chức năng đặt bảng "Khu vực hạn chế đi lại", thì số lượng người vẫn tập trung đông đúc ở rất nhiều chợ tự phát trên địa bàn TP Thủ Đức, không giữ khoảng cách theo quy định tại nơi công cộng. Thậm chí như tại khu vực chợ trên đường Hiệp Bình (TP Thủ Đức), người dân chen chúc mua hàng hóa, xe bán hàng lưu động tràn ra đường, gây ùn ứ giao thông.
Đang trong cao điểm dịch bệnh, "chống dịch như chống giặc" nên "quân lệnh như sơn", thế mà vẫn "nơi siết chặt, nơi lơ là" thì dứt khoát không ổn. Điều này cũng cho thấy rõ hơn là vì sao lâu nay chuyện chợ tự phát cứ nói dẹp nhưng rốt cuộc vẫn không dẹp được.
Trưởng Ban Quản lý An toàn vệ sinh thực phẩm TP HCM Phạm Khánh Phong Lan mới đây cho báo chí biết: Các chợ tự phát là vấn đề "đau đầu" trong công tác quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm, bởi nếu hệ thống
siêu thị, chợ đầu mối, 236 chợ truyền thống đang dần đi vào chuẩn hóa thì an toàn vệ sinh thực phẩm tại hàng ngàn chợ tự phát trên địa bàn vẫn đang bị bỏ ngỏ.
Mà sự thực là, trong khi hệ thống siêu thị, chợ đầu mối, chợ truyền thống được kiểm soát rất gắt gao để ngày càng đưa lại chất lượng phục vụ cao hơn cho người tiêu dùng thì chợ tự phát, với lợi thế giá rẻ do đầu vào rẻ, lại hút người tiêu dùng. Tình cảnh này khiến một loạt các chợ lớn của TP như chợ đầu mối
nông sản thực phẩm Bình Điền, chợ Phạm Văn Hai, chợ Bà Chiểu... lắm bận rơi vào cảnh dở khóc dở cười.
Gánh hàng nào cũng nặng nỗi lo toan của người nghèo. Nhưng để một TP văn minh, hiện đại thì không thể có việc buôn bán bừa bãi, chỗ nào cũng tụ tập được để bán hàng. Nếu cứ thế thì nhếch nhác mãi, làm sao hút được du khách, mà thiết thực hơn đó chính là bảo đảm an toàn sức khỏe cho chính người dân TP.
Nhưng lời giải thực ra không quá khó. Cứ nhìn vào việc thực hiện Chỉ thị 10 trong mấy ngày qua là rõ: Nơi nào chính quyền tuyên truyền cho dân hiểu và kiên quyết làm, làm thật, làm công bằng, không có chuyện bao che thì đâu ra đấy.
Chuyện dẹp chợ tự phát, cũng như dẹp nạn lấn chiếm vỉa hè, nghe thì nhỏ nhưng cũng là những thước đo để nhìn ra hiệu lực của chính quyền các địa phương