Trước những thông tin về thực phẩm bẩn, nhiều người đã quyết định tìm mua nguyên liệu tự làm bánh Trung thu hoặc chọn mua loại bánh “handmade” (sản phẩm làm thủ công) cho gia đình. Tuy nhiên, bánh Trung thu handmade có thật sự bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) khi rất khó kiểm chứng nguồn gốc, xuất xứ, nguyên liệu sản xuất?
Thu hút khách hàng
Những năm gần đây, ngoài các loại bánh Trung thu sản xuất theo dây chuyền công nghiệp, thị trường còn rộ lên sản phẩm bánh Trung thu handmade. Từ con vật ngộ nghĩnh tới họa tiết hoa văn nổi mang đủ mầu sắc xanh, đỏ, tím, vàng khiến nhiều bà nội trợ mê mệt. Để thu hút người mua, các nhà sản xuất bánh “nghiệp dư” đua nhau tìm tòi những công thức mới lạ, thay đổi mẫu mã, sáng tạo trong cách làm để cho ra đời sản phẩm ưng ý khách hàng nhất.
Năm nay, sản phẩm chủ đạo của bánh Trung thu handmade vẫn là các loại bánh có hình hoa lá nổi bắt mắt hoặc những con vật ngộ nghĩnh trong 12 con giáp, giá bán từ bình dân đến cao cấp. Thế nên, dù chỉ mới xuất hiện trong vài năm gần đây nhưng bánh Trung thu handmade đã trở thành một dòng sản phẩm cuốn hút người tiêu dùng lựa chọn.
Với lợi thế bánh làm hoàn toàn bằng tay không theo dây chuyền, không chất bảo quản, khách đặt bánh có thể yêu cầu những hương vị ưa thích tùy khẩu vị nên số lượng người mua hàng, đặt hàng ngày càng đông. Chị Thủy (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết: “ Bánh Trung thu handmade thường không lo sử dụng chất bảo quản, lại dễ chọn mẫu mã, kiểu dáng... nên từ mùa Trung thu năm ngoái tôi đã đặt hàng online để biếu họ hàng và cho gia đình thường thức”.
Dù còn ba tuần nữa mới tới Tết Trung thu nhưng thị trường bánh đã nở rộ trên khắp diễn đàn, mạng xã hội. Trong khi các công ty có nhãn hiệu lớn phải chi khá nhiều cho việc quảng bá sản phẩm và đầu tư quầy hàng bán sản phẩm trên các tuyến phố, thì bánh Trung thu handmade lại có con đường quảng bá sản phẩm rất đơn giản, thông qua... niềm tin. Không tốn chi phí thuê cửa hàng, không mất chi phí giới thiệu, dịch vụ kinh doanh bánh Trung thu handmade qua mạng ngày càng thu hút nhiều người tham gia bán, mua tạo nên một thị trường sôi động từng ngày.
Thận trọng hàng kém chất lượng
Tuy nhiên, bánh Trung thu handmade có thật sự an toàn như nhiều người vẫn nghĩ?
Phần lớn, những loại bánh gắn mác “handmade” đều được người bán quảng cáo không chất phụ gia, không chất bảo quản, bảo đảm ATVSTP. Tuy nhiên, những chiếc bánh với mầu sắc bắt mắt cũng tiềm ẩn nguy cơ mất ATVSTP nếu sử dụng chất tạo mầu, tạo mùi có tên trong danh mục chất cấm hoặc sử dụng nguyên liệu có nguồn gốc không rõ ràng. Nhiều loại nguyên liệu có nguy cơ ô nhiễm vi sinh vật gây bệnh, ô nhiễm hóa chất độc hại, biến đổi chất lượng do bảo quản không đúng yêu cầu... nên dễ dẫn đến nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm làm ảnh hưởng sức khỏe, tính mạng người sử dụng.
Trước những băn khoăn của người tiêu dùng, chị Nguyễn Thị Hằng, một người bán bánh Trung thu online khẳng định: Bánh do nhà mình làm, nguyên liệu cũng do nhà làm, sử dụng nguyên liệu tự nhiên như hạt hạnh nhân, khoai môn, đậu xanh, hạt dưa, sữa dừa, trứng muối... thay thế các loại mứt và dùng nguyên liệu trái cây để tạo hương vị. Riêng mầu sắc cho bánh thì dùng các loại củ, quả như củ dền, lá dứa, bột trà xanh... làm thành nước tạo mầu vỏ bánh.
Theo chị Hằng, bánh Trung thu handmade vốn không đáng lo ngại do thường sản xuất ít, chủ yếu dùng trong gia đình, bạn bè, người thân nên rất hạn chế sử dụng hóa chất. Tuy vậy, bánh handmade không hẳn hoàn toàn bảo đảm chất lượng bởi không phải ai cũng tỉ mỉ, thận trọng trong từng công đoạn làm bánh. Chưa kể, đầu tư một bộ đồ nghề làm bánh chuyên nghiệp cũng không phải ít. Nếu chỉ nhận những đơn hàng nhỏ thì tự làm sẽ không có lời. Vì vậy, không ít người đã mua nhân bánh bán sẵn ngoài chợ về sản xuất.
Tại phố Hàng Buồm, Hàng Thiếc hay chợ Đồng Xuân (Hoàn Kiếm), những nơi nổi tiếng sầm uất chuyên bán rượu bia, bánh kẹo, đồ khô... luôn là địa chỉ được nhiều người tiêu dùng tìm đến mua nguyên liệu làm bánh. Chủ một cửa hàng ở chợ Đồng Xuân cho biết: “Ở đây cái gì cũng có từ bột làm bánh, các loại nhân, chất tạo mầu, tạo mùi, đường, hương liệu làm bánh đều có hết”. Tại đây cũng bán nhiều loại nhân đóng gói sẵn có giá khoảng 40.000 - 70.000 đồng/kg, nhân thập cẩm đắt nhất có giá 180.000 đồng/kg.
Điều đáng chú ý là rất nhiều sản phẩm không nhãn mác nhưng vẫn được bày bán công khai. Trên những bao bì bột làm bánh, nhân bán sẵn chỉ ghi vài chữ viết bằng bút dạ mà không hề có bất kỳ thông tin về thông số sản phẩm, nhà sản xuất, hạn sử dụng, tiêu chuẩn chất lượng. Do đó, người tiêu dùng cần thận trọng lựa chọn những địa chỉ sản xuất bánh handmade thân cận, uy tín, có thương hiệu. Không nên quá tin vào những lời quảng cáo trên mạng để tránh mua phải hàng kém chất lượng, ảnh hưởng đến sức khỏe khi sử dụng