Sự hỗn loạn của thị trường thực phẩm chức năng (TPCN) thời gian qua khiến người tiêu dùng hoang mang. Vì vậy, áp dụng tiêu chuẩn thực hành sản xuất tốt (GMP) đối với TPCN là cách tối ưu để kiểm soát mặt hàng này.
Doanh nghiệp kêu khó
Nhằm tạo môi trường đầu tư kinh doanh lành mạnh đối với sản phẩm TPCN, để các doanh nghiệp (DN) phát triển thuận lợi, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định 15/2018/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm. Nghị định đưa ra lộ trình từ ngày 1/7/2019, các cơ sở sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe phải áp dụng GMP theo hướng dẫn của Bộ Y tế, những cơ sở không đủ điều kiện sẽ phải đóng cửa.
Áp dụng GMP là cách tối ưu để kiểm soát mặt hàng thực phẩm chức năng
Bà Đỗ Việt Hương - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần (CP) Sản xuất thương mại BioCosmestics - cho hay, đầu tư nhà máy TPCN đạt chuẩn GMP mất rất nhiều vốn. Ví dụ, để nâng cấp một nhà máy viên nang lên GMP, mức đầu tư khoảng 10 tỷ đồng. Thậm chí, với nhà máy sản xuất đa dạng sản phẩm, mức đầu tư lên tới hơn 40 tỷ đồng. "Nghị định đưa ra yêu cầu trong 18 tháng phải áp dụng GMP ngay khiến DN gặp khó vì nguồn đầu tư rất lớn. Do vậy, DN kiến nghị các cơ quan chức năng cho phép sản phẩm đã được cấp công bố trước tháng 7/2018 được phép sản xuất tại nhà máy trước đó" - bà Đỗ Việt Hương nói.
Theo ông Nguyễn Phúc Hưng - Chủ tịch HĐQT Công ty dược Phúc Thành An - với số lượng tới hơn 3.000 DN không đạt chuẩn GMP, hầu hết số DN Việt không đủ tiêu chuẩn sản xuất. Do đó, DN mong muốn có mức phân chia độ đạt của các nhà máy, nếu không đạt GMP cũng có tiêu chuẩn phù hợp để DN giữ vững được hoạt động. "Chúng tôi đồng tình với việc dẹp bỏ DN manh mún, chộp giật, nhưng là loại trừ bớt chứ không phải làm căng quá khiến hầu hết DN phải đóng cửa nhà máy" - ông Hưng kiến nghị.
Sân chơi bình đẳng
TS. Phạm Hưng Củng - Phó Chủ tịch, kiêm Tổng thư ký Hiệp hội TPCN Việt Nam - cho rằng, thời điểm áp dụng tiêu chuẩn GMP không vội vì đã dựa trên tiêu chuẩn GMP của ASEAN. Nếu DN không đáp ứng được tiêu chuẩn GMP, sẽ không thể xuất khẩu sang các thị trường khác thuộc ASEAN, chưa nói đến việc đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe hơn như Mỹ, châu Âu... Ông Phạm Hưng Củng khẳng định, Nghị định này mở ra cơ hội cho DN chứ không gây khó khăn. Câu hỏi đặt ra là, DN có tận dụng được cơ hội này không và tận dụng như thế nào? Theo đó, để đáp ứng được tiêu chuẩn GMP, DN phải đáp ứng không chỉ quy mô sản xuất mà cơ sở hạ tầng, nhà xưởng, con người và quy trình quản lý... đều phải thay đổi.
Ông Nguyễn Văn Lợi - Đại diện Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) - cho rằng, sản phẩm được đưa vào sản xuất trong môi trường không bảo đảm tiêu chuẩn chắc chắn không thể tạo ra sản phẩm an toàn và chất lượng. Đó là lý do tại sao cần áp dụng GMP. Đây là bộ nguyên tắc chung, không thể thêm vào hoặc bớt đi. Việc áp dụng GMP nhằm tạo sân chơi bình đẳng, để tất cả sản phẩm sản xuất trong nước hay nhập khẩu đều có chung mặt bằng chất lượng an toàn, đặt lợi ích người tiêu dùng Việt Nam lên hàng đầu. Xây dựng GMP là cơ hội lớn nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức cho DN. Do vậy, các DN cần khẩn trương thực hiện và tự thay đổi để cạnh tranh vững vàng.
Ông Trần Văn Châu - Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế): Với tiêu chuẩn GMP, tình trạng kinh doanh TPCN gian dối sẽ bị loại bỏ; cơ sở sản xuất TPCN không đủ tiêu chuẩn sẽ được chấm dứt, tạo thị trường lành mạnh.