Việc doanh nghiệp tự công bố sản phẩm thực phẩm có hiệu lực từ đầu tháng 2-2018 được xem như cuộc cách mạng về cải cách thủ tục hành chính, với kỳ vọng giúp giảm trên 90% chi phí hành chính, giúp tiết kiệm 10 triệu ngày công, 3.700 tỷ đồng. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp phản ánh việc nhập khẩu nguyên liệu vẫn còn gặp ách tắc ở khâu hải quan
Tại cuộc hội nghị “phổ biến Nghị định 15/2018 NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm” diễn ra chiều 6-3 tại TPHCM, do Phòng Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI) phối hợp Hiệp hội Sữa Việt Nam tổ chức, nhiều doanh nghiệp nhập khẩu trong lĩnh vực thực phẩm và nguyên liệu thực phẩm phản ánh tình trạng khó khăn. Trong hơn một tháng nay, hàng về cửa khẩu hải quan bị ách tắc, nhiều kho hàng vẫn còn đang bị lưu giữ do còn nhiều thủ tục vướng mắc và nhiều cán bộ chưa hiểu hết nội dung của Nghị định 15.
Theo đại diện của tập đoàn Suntory Việt Nam và nhiều công ty nhập khẩu nguyên liệu để sản xuất thực phẩm tại TPHCM, vướng mắc về thủ tục hải quan vẫn đang là khó khăn lớn. Theo quy định mới, nguyên liệu nhập vào để sản xuất nội bộ kể cả để tiêu thụ trong nước cũng như để xuất khẩu thì không phải làm thủ tục công bố ghi nhãn. Tuy nhiên, hiện nay nguyên liệu nhập về để sản xuất thành phẩm xuất khẩu thì mới được miễn kiểm tra nhà nước ở cửa khẩu hải quan. Một số cơ quan hải quan ở Đà Nẵng, Đồng Nai, TPHCM vẫn còn lưu giữ hàng để kiểm tra theo thủ tục nhà nước gây khó khăn cho doanh nghiệp.
Đại diện công ty Acecook Việt Nam cũng phản ánh, cách nay một tuần doanh nghiệp có đăng ký về nguyên liệu sản xuất nhập khẩu, bên Chi cục Quản lý Kế hoạch đầu tư vẫn tiếp nhận hồ sơ và không cần phải đăng ký kiểm tra chất lượng nhà nước. Ngày 6-3, doanh nghiệp nộp hồ sơ lên cơ quan hải quan toàn bộ 5 lô hàng để đăng ký thì cơ quan này đình chỉ và yêu cầu phải đăng ký kiểm tra chất lượng sản phẩm, trong khi đó ở các trung tâm kiểm nghiệm thực phẩm lại không yêu cầu phải kiểm nghiệm và công bố chất lượng. Nay, các lô hàng của công ty đang bị lưu ở cảng và chưa biết giải quyết ra sao?
Lãnh đạo một công ty nhập khẩu thực phẩm tại TPHCM phản ánh, theo quy định cũ doanh nghiệp nhập hàng về phải nộp giấy “xác nhận công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm”, còn theo nghị định 15/2018/NĐ-CP thì khi doanh nghiệp nhập hàng về cảng chỉ phải nộp giấy theo mẫu mới là “tiếp nhận công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm” để được miễn kiểm tra chất lượng sản phẩm, nhưng cửa khẩu hải quan ở TPHCM vẫn không tiếp nhận và buộc doanh nghiệp đến trung tâm kiểm nghiệm chất lượng thực phẩm.
Lúc này, buộc doanh nghiệp phải xin Trung tâm kiểm nghiệm chất lượng thực phẩm cung cấp giấy xác nhận công bố phù hợp an toàn thực phẩm như cũ để được đưa hàng về, chứ không thể chờ đợi cơ quan chức năng trả lời rồi mất công lưu kho. Như vậy, doanh nghiệp vẫn phải đóng tiền kiểm nghiệm một mặt hàng với chi phí kiểm nghiệm 1,6 triệu đồng và mất 3 ngày mới có giấy xác nhận từ trung tâm, trong khi theo quy định mới chỉ cần trình giấy tiếp nhận hàng hóa sẽ được đưa về công ty ngay.
Bà Lê Nguyễn Việt Hà, Phó trưởng phòng Phòng Giám quản 1, Tổng Cục Hải quan cho biết, trong trường hợp doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa để tiêu dùng, hàng kinh doanh thương mại đơn thuần, nhập nguyên liệu đầu vào trong hoạt động sản xuất, miễn không phải hàng nhập khẩu để tiêu dùng, sử dụng để kinh doanh thì sẽ nghiễm nhiên được miễn việc đăng ký kiểm tra về mặt nhà nước và được tự công bố sản phẩm.
Sau khi lắng nghe những ý kiến của doanh nghiệp phản ánh những vướng mắc có liên quan đến thủ tục hải quan, Tổng cục Hải quan sẽ ghi nhận và đề xuất mạnh dạn đưa những nội dung còn khúc mắc để cùng với các cơ quan quản lý về thực phẩm cùng trao đổi và đưa vào hướng dẫn để các chi cục thực hiện.
Theo đó, tại hội nghị hầu hết các doanh nghiệp kinh doanh, sản xuất thực phẩm đề xuất, Hiệp Hội Sữa Việt Nam sẽ gửi ngay công văn lên tổng Cục Hải quan và đề nghị cơ quan này phải trả lời cho hiệp hội và các doanh nghiệp về những thắc mắc trên của doanh nghiệp thực phẩm trong thời gian sớm nhất để doanh nghiệp yên tâm