Dù cơ quan quản lý đã bỏ ra nhiều công sức để ngăn chặn, áp dụng nhiều loại tem song vấn nạn hàng giả, hàng nhái chưa có dấu hiệu thuyên giảm, ngược lại càng thêm tinh vi, phức tạp. Tem mã vạch 2 lớp là một giải pháp vừa được giới thiệu, với nhiều đặc điểm mới hứa hẹn sẽ giải quyết được vấn nạn này.
Người tiêu dùng hoa mắt với các loại tem chống hàng giả
Hiện nay, giải pháp chống hàng giả chủ yếu vẫn dựa trên công nghệ in tem với giả thiết rằng chỉ có đơn vị in tem mới có công nghệ để tạo ra con tem đó và chỉ có hàng thật mới được dán tem.
Nếu phân loại theo công nghệ in tem, sơ sơ đã có tới 7 loại tem chống hàng giả đang được sử dụng tại Việt Nam như tem dùng SMS, tem nhiệt, tem nước, tem chiếu tia cực tím… Mỗi loại tem lại có những ưu, nhược điểm riêng nên phạm vi sử dụng cũng chưa được rộng rãi. Ví dụ, như với loại tem nhiệt người dùng muốn kiểm tra cần mang theo bật lửa, với tem nước thì cần có nước để bôi lên tem kiểm tra hay đơn giản nhất là loại tem kiểm tra bằng SMS, người mua hàng sẽ phải mang theo di động và nhiều khi bị tính phí khi gửi tin nhắn kiểm tra thông tin về hàng hóa.
 |
| |
Thêm vào đó, việc có quá nhiều loại tem khiến người tiêu dùng có phần cảm thấy “hoa mắt”. Lợi dụng điều này, trên thị trường đã xuất hiện không ít các loại tem chống hàng giả giả. Người tiêu dùng khó có thể phân biệt được đâu là tem giả và tem thật chứ chưa nói tới việc kiểm tra độ thật, giả của hàng hóa được dán tem.
Hiện nay, một cách thức mới kiểm tra nguồn gốc hàng hóa đang được sử dụng khá phổ biến là sử dụng QR code. Tuy nhiên, QR code cũng hoàn toàn có thể bị làm giả và nó chỉ hiển thị thông tin về hàng hóa chứ không xác định được hàng hóa là thật hay giả.
Giải pháp mới: Tem mã vạch 2 lớp
Không chỉ ảnh hưởng tới người dùng, doanh nghiệp cũng chịu ảnh hưởng không nhỏ. Ít thì giảm uy tín, thương hiệu, doanh thu, còn nhiều thì thậm chí có thể kiến doanh nghiệp bị phá sản và vô hình chung nó cũng làm triệt động lực sáng tạo của doanh nghiệp. Vì vậy, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam đã giao cho Trung tâm Doanh nghiệp Hội nhập và Phát triển (IDE) nghiên cứu các phương pháp chống giả, bảo vệ quyền lợi Người tiêu dùng và nhà sản xuất chân chính.
Với việc sử dụng tem mã vạch 2 lớp, giải pháp đã chứng minh được hiệu quả bước đầu nhờ cung cấp cho người tiêu dùng công cụ xác thực được cả tem giả hay tem thật.
 |
| Tem được gắn hai mã QR để người dùng có thể kiểm tra được đồng thời đó là tem giả hay tem thật và hàng giả hay hàng thật. |
Theo quy trình này, sau khi doanh nghiệp được thẩm định thành công thì mỗi doanh nghiệp sẽ được cấp cho 1 tài khoản với tên tài khoản và mật khẩu. Doanh nghiệp sẽ sử dụng tài khoản này để đăng nhập vào gian hàng trên ứng dụng web của IDE để đưa thông tin về sản phẩm của mình lên hệ thống.
Hệ thống sẽ dựa theo đó để tạo ra các đường dẫn và mã hóa đường dẫn này dưới dạng mã vạch QR sau đó được in ra thành con tem 2 lớp. Lô tem này sẽ được gửi về doanh nghiệp để doanh nghiệp dán lên sản phẩm. Người dùng sẽ cài đặt ứng dụng đọc mã vạch trên smartphone của mình, kết nối internet qua 3G hoặc wifi sau đó mở ứng dụng để quét hai mã QR trên tem để xác định Tem thật hay giả và hàng thật hay giả.
- Bước 1: Quét mã QR đầu tiên (trên/trái của tem). Nếu màn hình điện thoại sẽ hiển thị/đọc thông báo “Sản phẩm không nằm trong hệ thống bảo vệ của IDE” à tem giả. Hoặc màn hình điện thoại sẽ hiển thị các thông tin về sản phẩm như: nhà sản xuất, tên sản phẩm, mã vạch sản phẩm, giá tiền, hình ảnh sản phẩm, thời gian bảo hành và các mô tả về sản phẩm. Trong trường hợp này, vẫn có khả năng tem bị làm giả vì phần mã này lộ ra ngoài, hoàn toàn có thể làm nhái được.
- Bước 2: Quét mã QR thứ hai (bên dưới/phải của tem): màn hình sẽ hiển thị thông báo “Sản phẩm không nằm trong hệ thống bảo vệ của IDE, đề nghị quý khách hàng xem lại sản phẩm” à hàng giả hoặc tem giả.
Trong trường hợp hàng thật, màn hình điện thoại sẽ hiển thị/đọc thông báo “Sản phẩm được bảo vệ với IDE”. Ngay sau khi người tiêu dùng xác thực thành công sản phẩm, thông tin về mã tem sẽ ngay lập tức bị hủy khỏi hệ thống, tránh việc làm giả mã QR code thứ 2.
Giải pháp “Quy trình xác thực chống hàng giả” đã được xây dựng trong vòng một năm (từ cuối 2014 - 2015) và hiện đã được sử dụng tại Công ty Khóa Việt Tiệp. Cùng 19 sản phẩm, dịch vụ khác, giải pháp đã chính thức lọt vào vòng Chung khảo Giải thưởng Nhân tài Đất Việt 2016. Theo ban tổ chức đánh giá, khả năng ứng dụng của Giải pháp này là rất lớn và đem lại hiệu quả thực sự hữu ích trong việc chống hàng giả. Ngoài bảo vệ lợi ích cho người tiêu dùng và doanh nghiệp, đây cũng có thể là công cụ đắc lực cung cấp các thông tin cho cơ quan chức năng để phát hiện các khu vực xuất hiện tem giả làm căn cứ tiến hành điều tra.