Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), từ đầu tháng 3-2020 đến nay, nhiều doanh nghiệp (DN) xuất khẩu thủy sản phản ánh quy định đăng ký sử dụng mã số, mã vạch đối với hàng xuất khẩu đang gây khó khăn cho DN.
Bên cạnh làm phát sinh thêm thủ tục hành chính, quy định này còn làm tăng thêm chi phí của DN khi đăng ký, với phí 500.000 đồng/lần đăng ký (đối với hồ sơ có từ 50 mã sản phẩm trở xuống) hoặc 10.000 đồng/sản phẩm (đối với hồ sơ trên 50 mã sản phẩm). Với số lượng lớn, tổng chi phí của các DN phải chi trả cho việc ghi mã số, mã vạch trên nhãn cho các lô hàng xuất khẩu là một con số không nhỏ.
Tuy vậy, giấy xác nhận mã số, mã vạch chỉ có Trung tâm Mã số, mã vạch quốc gia (GS1) tại Hà Nội cấp. Đã vậy, những thủ tục đều phải làm trên hồ sơ giấy, chưa có thủ tục đăng ký qua mạng.
Ngoài ra, GS1 còn yêu cầu phải có: thư ủy quyền có thời hạn ủy quyền; hồ sơ chứng minh mã số, mã vạch phải được cơ quan nước nhập khẩu chứng nhận. Điều khó khăn là, DN không thể có được giấy ủy quyền này từ khách hàng nếu họ không có hoặc không thể cung cấp.
Đơn cử, một số DN xuất khẩu qua thị trường Nhật Bản cho biết, trên sản phẩm túi và bìa carton đã in mã vạch của khách hàng nhưng vẫn bị cơ quan hải quan kiểm hóa, yêu cầu xuất trình giấy ủy quyền của khách hàng về việc được phép sử dụng mã vạch trên sản phẩm. Nhưng khách hàng Nhật Bản không thể cung cấp được, vì nước này không yêu cầu và cũng không cấp loại giấy này.
Đã vậy, với hàng trăm mã túi khác nhau, mỗi mã túi đều phải xuất trình giấy ủy quyền tương ứng thì rất khó cho DN. Ngoài ra, DN thường xuyên có thêm khách hàng mới nên mã số, mã vạch của các sản phẩm cũng phải đổi mới và cập nhật thường xuyên, gây mất rất nhiều thời gian, tăng thêm chi phí.
Sau khi rà hệ thống pháp lý của Việt Nam, theo VASEP, DN được tự chịu trách nhiệm trong sử dụng mã số, mã vạch của nước ngoài in trên bao bì sản phẩm xuất khẩu và sẽ lưu trữ văn bản ủy quyền của nhà nhập khẩu để xuất trình khi có yêu cầu của các cơ quan kiểm tra/thanh tra có liên quan.
Các cơ quan hải quan không cần kiểm tra giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về mã số, mã vạch cho các trường hợp đăng ký sử dụng mã số, mã vạch nước ngoài, để tạo điều kiện thông quan nhanh cho các lô hàng xuất khẩu.
Do đó, VASEP đã có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ, Văn phòng Chính phủ, Bộ Tư pháp, Bộ KH-CN, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan, Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng, kiến nghị giải quyết vướng mắc trong quy định đăng ký sử dụng mã số, mã vạch đối với hàng xuất khẩu