Lo ngại về chất lượng hàng hóa tại chợ đầu mối

Cả năm chỉ kiểm tra vài trăm mẫu

Chợ Bình Điền là chợ đầu mối nông sản thực phẩm lớn nhất cả nước với quy mô 7 nhà lồng, kinh doanh các mặt hàng hoa tươi, nông sản, thủy hải sản, súc sản, hải sản khô và trái cây. Trung bình, mỗi đêm có khoảng 3.000 lượt xe tải về chợ, chuyên chở khoảng 2.400 tấn hàng hóa có giá trị khoảng 110 tỉ đồng từ các nơi về đây giao dịch.

Theo báo cáo của công ty quản lý và kinh doanh chợ Bình Điền, các trạm kiểm tra của Chi cục bảo vệ thực vật, chi cục thú y, chi cục quản lý chất lượng và bảo vệ nguồn lợi thủy hải sản đặt tại chợ có nhiệm vụ thực hiện công tác quản lý nhà nước thanh kiểm tra chuyên ngành, đảm bảo an toàn thực phẩm tại chợ. Năm 2016, các cơ quan này đã tiến hành kiểm tra định tính và định lượng bằng phương pháp test nhanh trên 790 mẫu rau củ quả và trái cây về dư lượng thuốc từ sâu tại chợ Bình Điền, kết quả 100% các mẫu đều đạt và nằm dưới ngưỡng cho phép.

Đại diện cơ quan chức năng tại chợ Bình Điền giải thích quy trình quản lý chất lượng hàng hóa tại chợ với đoàn

Với mặt hàng thủy hải sản, đã kiểm tra định lượng 489 mẫu, phát hiện 65 mẫu có chứa dư lượng kháng sinh cao hơn mức cho phép. Nguyên nhân được xác định do các hộ nuôi cá đồng (cá rô, cá lóc, cá trê…) ở các tỉnh sử dụng kháng sinh cấm nhiều. Nhiều câu hỏi được đặt ra, chủ yếu tập trung vào vấn đề quy trình hàng hóa vào chợ, việc xác minh nguồn gốc hàng hóa vào chợ, tỉ lệ lấy mẫu kiểm tra so với lượng hàng thực tế về chợ hàng đêm, cách xử lý đối với những lô hàng vi phạm thế nào…

Khó xử lý hàng hóa vi phạm

Trả lời thắc mắc của các đại biểu, đại diện các cơ quan quản lý đang làm việc tại chợ Bình Điền đều cho biết việc kiểm tra, xử lý hàng vi phạm hiện còn nhiều khó khăn. Tỉ lệ lấy mẫu kiểm tra thực tế tại chợ còn rất hạn chế so với tổng số 2.400 tấn hàng hóa về chợ mỗi đêm. Không những vậy, việc tạm giữ lô hàng để chờ kết quả kiểm tra chính thức (đối với mặt hàng rau củ quả, thịt súc sản) kéo dài 2-4 ngày.

Theo ông Phan Xuân Thảo, Chi cục trưởng Chi cục Thú y TP HCM, 87% động vật tươi sống kinh doanh tại chợ Bình Điền từ các tỉnh đưa về. Thịt gia súc, gia cầm vào chợ Bình Điền phải có giấy chứng nhận kiểm dịch và đóng dấu kiểm soát trên sản phẩm. Lực lượng thú y tại chợ sẽ kiểm tra giấy tờ, mở niêm phong xe kiểm tra trực tiếp, nếu nghi ngờ sẽ lấy mẫu kiểm tra.

Năm 2016, ngành thú y kiểm tra 462 mẫu thịt heo về 2 chợ đầu mối Bình Điền và Hóc Môn, phát hiện 107 trường hợp heo bơm nước (nguồn gốc từ Long An chuyển về). Chợ Bình Điền có đến 105 trường hợp vi phạm, đã xử lý tiêu hủy 15 tấn thịt heo. “Chợ Bình Điền có lợi thế hơn chợ Tân Xuân vì có kho lạnh tại chỗ để lưu kho lô hàng nghi vi phạm. Tuy nhiên, việc giữ sản phẩm trong 48-72 giờ đồng hồ để chờ kết quả kiểm mẫu chính thức còn nhiều khó khăn vì nếu kết quả không vi phạm, hàng hóa lưu kho bị giảm chất lượng, hư hỏng thì cơ quan thú y phải chịu trách nhiệm” – ông Phan Xuân Thảo cho biết.

Tiểu thương chợ Bình Điền đang phân loại tôm

Với mặt hàng thủy hải sản, quy định hiện tại còn không có hình thức chế tài nào đối với các mẫu thủy hải sản vi phạm tiêu chuẩn kháng sinh tồn dư trong sản phẩm. Theo đại diện Chi cục quản lý chất lượng và bảo vệ nguồn lợi thủy sản TP HCM, mỗi mẫu phân tích định lượng phải mất 3-5 ngày mới ra kết quả. Do chưa có cơ chế cho tạm giữ lô hàng thủy hải sản nghi vi phạm nên đến khi cơ quan chức năng cầm kết quả trên tay thì hàng đã bán hết từ lâu, chỉ có thể xử lý “nguội” bằng cách phản hồi về địa phương có lô hàng vi phạm để địa phương nhắc nhở, giám sát tại nguồn.

Ngay tại chợ, chi cục tiến hành lấy mẫu lần 2 đối với những ô vựa có phát hiện vi phạm, nếu tiếp tục vi phạm thì sẽ phối hợp cùng công ty quản lý kinh doanh chợ chế tài bằng cách đình chỉ hoạt động ô vựa 1 thời gian. “Đến nay chưa phát hiện ô vựa nào vi phạm lần 2, thời gian tới Chi cục thủy sản sẽ tăng cường lấy mẫu kiểm tra” đại diện chi cục quản lý chất lượng và bảo vệ nguồn lợi thủy sản cho biết.

12 giờ đêm, hoạt động tại chợ bắt đầu sôi động

Trao đổi tại buổi làm việc, ông Phạm Đức Hải, Phó Chủ tịch Hội đồng Nhân dân TP HCM, không đồng tình với lãnh đạo công ty quản lý và kinh doanh chợ Bình Điền cho rằng công ty chỉ có nhiệm vụ tạo cơ sở vật chất, quản lý thương nhân, các vấn đề xử lý nước thải rác thải, phòng cháy chữa cháy… còn trách nhiệm quản lý chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm tại chợ thuộc về 3 chi cục. Công ty không phải cơ quan nhà nước nên không có thẩm quyền quản lý vấn đề này mà chỉ có thể phối hợp với các chi cục chế tài các đơn vị vi phạm.

Ông Hải cho rằng trách nhiệm của công ty quản lý chợ là phải nắm chắc về nguồn gốc, chịu trách nhiệm về hàng hóa chợ mình bán ra. Giống như nhà hàng, khách sạn 5 sao phải chịu trách nhiệm về hàng hóa bán cho thực khách, nếu khách ăn vào bị đau bụng thì nhà hàng khách sạn phải chịu. Ông Hải còn đề xuất tăng cường kiểm tra kiểm mẫu hàng hóa tại chợ bởi vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm đang là báo động đỏ.